بررسی پدیدۀ دستورنویسی برای زبان‏‌های خارجی در ایران

نوع مقاله : مقاله انتقادی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه ارومیه، مدرس دانشگاه پیام نور (واحد آذرشهر) ایران

2 دانشیار زبان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد مشهد، ایران

چکیده

مقالۀ حاضر سعی دارد با بررسی شیوۀ تدوین و مطالب دستورزبان‏‌هایی که پژوهش­گران و اساتید ایرانی در فاصلۀ سال‏های 1357 تا کنون به زبان فارسی برای زبان‌‏های انگلیسی، آلمانی، فرانسه، اسپانیایی، ایتالیایی و ترکی‏‌استانبولی نگاشته‌‏اند، پدیدۀ دستورنویسی برای این زبان‌‏ها را با دیدی انتقادی مورد پژوهش قرار دهد. در مجموع 347 مورد به عنوان نمونه‌‏ها (داده‏‌ها)ی مقالۀ حاضر انتخاب شدند و از میان این موارد تعداد 100 مورد به صورت تصادفی انتخاب شده و پس از تهیۀ کتاب‏‌های موردنظر، نحوۀ تدوین مطالب، نقاط قوت و کاستی‌‏های آن‏ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از این است که دستورزبان‏‌های نگاشته شده دارای نقاط ضعف بنیادین و اساسی بوده و به هیچ وجه نتوانسته‌‏اند جایگزین متون درسی اصلی این زبان‌‏ها شوند؛ هرچند برای طیف خاصی از مخاطبان همیشه جذابیت داشته‌‏اند. از سوی دیگر، کتاب‌‏های حاضر بیشتر جنبه‏‌های اقتصادی را لحاظ کرده و عمدتاً نیازهای بازار را مدنظر دارند و از این رو، هیچ اقبالی در آموزشگاه‌‏های زبان و دانشگاه‏‌های داخل کشور به چنین کتاب‌‏هایی نشان داده نمی‌‏شود. دوازده مورد از کاستی‌‏های این نوع دستورزبان‏‌ها و چهار مورد از مزیت‏‌های آن‏ها به طور مفصل در متن مقاله توضیح داده شده‌‏اند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Investigation into the Phenomenon of Writing Grammar Books for Foreign Languages in Iran

نویسندگان [English]

  • Hossein Rassoulpour 1
  • Mohammad Reza Pahlavan Nezhad 2
1 Ph.D. Candidate of Urmia University, lecturer at Payam Noor University (Azarshahr Branch), Iran.
2 Associate Professor of Linguistics, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad. Iran
چکیده [English]

The present paper is an attempt to investigate the methods and contents of grammar books which Iranian scholars and universities’ professors have written for the languages of English, German, French, Spanish, Italian and Turkish since 1978 and then to review the phenomenon of wetting grammar books for these languages critically. To do this, we initially searched grammar books’ names in the website of National Library and Archives of I. R. of Iran (www.nlai.ir) and then listed grammar books’ titles. The following items, then were removed from the samples: a) the books which have published before 1978, b) the books which their names aren’t included grammar (Persian: dastūrzabān), self-study book (Persian: khodāmūz), c) the books which are exactly Persian translation of original published books abroad, d) the books which only have compiled and published for undergraduate, graduate and PhD examinations and Language Competence Tests (such as IELTS, IBT, etc.). Removing this data, in general, there were 347 books as the samples of this article. We chose 100 books and then investigated the advantages and disadvantages of their methods and contents. The results showed that these grammar books because of their disadvantages haven’t been as reliable textbooks in Iranian University and Language Teaching Institutes. These books’ authors usually have been considered publishing market’s needs rather than needs of language learners. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Phenomenon of Writing Grammar Books
  • Foreign Languages
  • Self-study Book
  • Grammar Book
  • Advantages
  • Disadvantages
آقاگل‏زاده، فردوس و داوری،حسین (1393)، «جهانی‌‏شدن و گسترش زبان انگلیسی، ضرورت‏‌ها و الزامات بهره‏‌گیری از رویکرد انتقادی در مواجهه با زبان انگلیسی در ایران»، راهبرد فرهنگ، شمارۀ 25، صفحات 179 تا 203.
حافظیان، محسن (1395)، «متن اجتماعی و آموزش زبان‏‌ها»، پژوهش‏نامۀ انتقادی متون و برنامه‌‏های علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال شانزدهم، شمارۀ اول، فروردین و اردیبهشت، صفحات 5 تا 26.
ساجدی، طهمورث (1391)، «بررسی و نقد کتاب دستورزبان فرانسه»، پژوهش‏نامۀ انتقادی متون و برنامه‌‏های علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوازدهم، شمارۀ اول، بهار و تابستان، صفحات 35 تا 44.
میردهقان، مهین‌‏ناز و همکاران (1395)، چارچوب مرجع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌­زبانان، تهران: نشر خاموش.
میرزایی، عزیزالله و طاهری، فرزانه (1394)، «بررسی و نقد کتاب انگلیسی هفتم از منظر مهارت دستوری: ارزیابی یک تغییر»، پژوهش‏نامۀ انتقادی متون و برنامه‏‌های علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال پانزدهم، شمارۀ سوم، صفحات 197 تا 214.
Council of Europe (2001), Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment, Cambridge: Cambridge University Press.
Davadri, Hossein & Aghagolzadeh, Ferdows (2015), “To Teach or not to Teach? Still an Open Question for the Iranian Education System”, English Language Teaching in the Islamic Republic of Iran, Innovations, Trends and Challenges, edited by Chris Kennedy, London: British Council.